(၁) ကာသီျဒယ္အသစ္အတြက္ ဆရာေတာ္ႀကီး Paul Bigandet ၏လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ဆရာေတာ္ႀကီး Paul Bigandet (Vicar Apostolic of Burma 1856-1894) သည္ ပ်ံလြန္ေတာ္မမူမီတြင္ တစ္ဆတစ္ဆတုိးပြားလာေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ မိမိ၏ဘာသာဝင္သုိးအုပ္စုအတြက္ ဝတ္ျပဳကိုးကြယ္ရန္အလုိ႕ငွာ ဘုရားေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းကို ေဆာက္လုပ္ရန္လုိအပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေလးေလးနက္နက္စဥ္းစားမိခဲ့၏။ ကာသီျဒယ္အေဟာင္းမွာ အလြန္ပင္ေသးငယ္ေန၏။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ေက်ာင္းအသစ္မွာၿမိဳ႕ေတာ္၏ ကာသီျဒယ္ျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာအတန္အသင့္ႀကီးေသာ အရြယ္အစားရွိရမည္ျဖစ္သကဲ့သုိ႕ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ဘာသာဝင္တုိ႕၏ သေဘာထားႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္အေကာင္းဆံုး ဗိသုကာပံုစံျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ရန္ျဖစ္၏။ စိန္ေပါလ္အထက္တန္းေက်ာင္း၏ အေရွ႕ဘက္တြင္ရွိေသာ (၁၅)ဧကေက်ာ္ အက်ယ္ရွိသည့္ေျမကြက္ကို ေတြ႕ရွိခဲ့သည့္အတြက္ ဆရာေတာ္သည္ ကာသီျဒယ္အသစ္ေဆာက္လုပ္ရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ထုိေျမကြက္ကို ဘုိးဘြားပိုင္အျဖစ္ဝယ္ယူရန္ႏွင့္ ကာသီျဒယ္အသစ္ေဆာက္လုပ္ရာတြင္ ကုန္က်စရိတ္ထဲျပန္ထည့္ရန္အတြက္ ကာသီျဒယ္အေဟာင္းကိုေရာင္းခ်ခြင့္ေပးပါရန္ ျမန္မာျပည္အစုိးရ (ျမန္မာျပည္အေျခစိုက္ အဂၤလိပ္အစုိးရ)ထံ ေတာင္းေလွ်ာက္ခဲ့၏။ (The Chief Commissioner) မဟာမင္းႀကီး၏ထင္ျမင္ခ်က္အရ ထုိေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို လုိက္ေလ်ာရန္မွာ ႀကီးမားလြန္းသည့္အတြက္ “အစိုးရမင္းအေနျဖင့္ စိန္ေပါလ္ေက်ာင္း၏ ေဘးတစ္ဘက္တြင္ က်န္ရွိေနေသာေနရာ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျဖစ္သည့္ ေျမအက်ယ္ (၅)ဧကခန္႕ကို ကက္သလစ္အသင္းေတာ္၏ ကာသီျဒယ္ေဆာက္ရန္ႏွင့္ ကာသီျဒယ္လက္ေအာက္ခံ သာသနာ့အေဆာက္အဦးမ်ားေဆာက္လုပ္ရန္ ေနရာအျဖစ္ ဂရံအခြင့္ျပဳရန္ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ လက္ရွိကာသီျဒယ္(လက္ရွိကာသီျဒယ္အေဟာင္း)ကိုမူ သာသနာမွအစုိးရသုိ႕ေပးအပ္စြန္႕လႊတ္ရမည္” ဟု အႀကံျပဳေထာက္ခံခဲ့ပါသည္။ ယင္းမွာ အမွတ္ (၃၇၂)၊ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္းတြင္တည္ရွိပါသည္။ ထိုလမ္းကို Spark Street (စပါခ္လမ္း)ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ဂ်ပန္ေခတ္အခါက “ေဇယ်လမ္း”ဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၚေဝၚခဲ့ၾကပါသည္။

ကာသီျဒယ္အေဟာင္းေနရာကို ျပန္ေရာင္းခ်ရန္ မိမိ၏ေတာင္းခံခ်က္မွာ အစိုးရကအလားတူအခြင့္အေရး မ်ားကို မၾကာေသးခင္ႏွစ္အနည္းငယ္က အျခားေသာခရစ္ယာန္ဂုိဏ္းမ်ားအား ေပးခဲ့ျခင္းအေပၚ၌အေျခခံပါေၾကာင္း အကယ္စင္စစ္ ကက္သလစ္သာသနာကိုလည္း တန္းတူအခြင့္အေရးေပးေရးမေပးေရးမွာ အစိုးရဘက္က ဆုံးျဖတ္ရန္သာျဖစ္ေၾကာင္း မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစကာမူ ထုိလုပ္ရပ္မွာေက်းဇူးေတာ္သာျဖစ္ၿပီး မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္းက မွရပိုင္ခြင့္အျဖစ္ ေတာင္းဆုိႏုိင္သည့္အရာမဟုတ္ေၾကာင္း ဆရာေတာ္ကသူ၏အေၾကာင္းျပန္စာတြင္ ေထာက္ျပခဲ့၏။ ထုိ႕ေနာက္ (၂)လအၾကာ၊ (၁၈၉၃)ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ (၂၃)ရက္ေန႕တြင္ အိႏၵိယအစိုးရ (အိႏၵိယျပည္အေျခစိုက္ အဂၤလိပ္အစိုးရ)က ဘားလမ္း (ယခု မဟာဗႏၶဳလလမ္း)တြင္တည္ရွိေသာ ကာသီျဒယ္အေဟာင္းေနရာကို ေရာင္းခ်ခြင့္ႏွင့္ေရာင္းရေငြကို ကာသီျဒယ္အသစ္တည္ေဆာက္မႈအတြက္ လ်ာထားရန္တင္ျပခ်က္ကို သေဘာတူ ခြင့္ျပဳလုိက္ေၾကာင္း ဆရာေတာ္အားအေၾကာင္းၾကားခဲ့၏။ မိမိ၏စီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏုိင္ခင္မွာပင္ ဆရာေတာ္ Bigandet သည္ ေကာင္းကင္ႏုိင္ငံေတာ္သုိ႕ ဘုရားသခင္၏ ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ျခင္းကိုခံခဲ့ရ၏။ Creek Street (ခရစ္လမ္း)လုိ႕ေခၚခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ျမတ္ထြန္းလမ္းမွာ ဆရာေတာ္ Bigandet ရဲ႕ေနအိမ္ရွိခဲ့တဲ့ အတြက္ ေအာက္ပုဇြန္ေတာင္လမ္းကေန သိမ္ျဖဴလမ္းအထိ (ယခုအေနာ္ရထာလမ္း)ကို Bigandet လမ္းလုိ႕ အမည္ေပးခဲ့ဖူးတယ္။ ဆရာေတာ္ Bigandet ရဲ႕ ေရနံသုတ္ထားတဲ့ကၽြန္းသားအိမ္ႀကီးေနရာမွာေတာ့ ေခတ္မီ “Queen Park Hotel” ႀကီးျဖစ္ေနပါၿပီ။

ဆရာေတာ္ Bigandet ၏အရုိက္အရာကို ဆရာေတာ္ Alex Cardot က ဆက္ခံခဲ့၏။ ဆရာေတာ္ Alex Cardot ႏွင့္ ဘ႑ာအခြန္ဌာနမင္းႀကီး၏ အတြင္းေရးမွဴးတုိ႕က ဂရံပိုင္ဆုိင္မႈႏွင့္ပတ္သက္ေသာစာခ်ဳပ္တစ္ရပ္ကို လက္မွတ္ေရးထုိး၍ တရားဝင္ျဖစ္ေစခဲ့၏။ အနာဂတ္ဗိမာန္အုတ္ျမစ္ခ်ေရးစီမံကိန္းကို ေႏွာင့္ေႏွးမႈမရွိေစဘဲ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့၏။ ျမန္မာအစိုးရ၏အတုိင္ပင္ခံ ဗိသုကာပညာရွင္ Mr. H. Hoyne-Fox (မစၥတာဟုမ္းေဖါ့)၏ ကြပ္ကဲႀကီးၾကပ္မႈ ေအာက္တြင္ အေရွ႕ေရာမအင္ပါယာ (သို႕) ဘုိင္ဇင္တုိင္ပံုစံကိုအတုယူကာ ကာသီျဒယ္ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္း အတြက္အေသးစိတ္ပံုစံမ်ားကိုေရးဆြဲခဲ့သည္။ ထုိပံုစံမ်ားအရ ဘုရားေက်ာင္းအလယ္ေနရာက်ယ္၏ ေဘးတစ္ဖက္ တစ္ခ်က္မွစ၍အေပၚတြင္ လက္ရာေျမာက္ေသာအမုိးခုံးျဖင့္ အုပ္မုိးေစျခင္း၊ ဓမၼေတးသံစုံသီဆုိသူမ်ား ေနရာထပ္ခုိးႏွင့္ မင္းလမ္းကန္႕လန္႕ျဖတ္ၾကက္ေျခအပိုင္းတုိ႕ကို တည္ေဆာက္ရန္ျဖစ္သည္။ အုတ္ျမစ္စခ်ရန္ ပထမႀကိဳးပမ္းရာတြင္ ဗြက္ထူ၍ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေသာ ေအာက္ခံေျမလႊာကိုေတြ႕ရွိခဲ့၏။ ေဆာက္လုပ္မည့္ ေအာက္ခံေျမလႊာထဲသုိ႕ (၁၈)ေပရွည္၍ (၃)ေပလံုးပတ္ရွိေသာ ပ်ဥ္းကတုိးတုိင္မ်ားကို အတြဲလုိက္ရုိက္ထည့္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ဤျငီးေငြ႕ဖြယ္ေကာင္းေသာ အလုပ္ကို (၁၈၉၅) ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ စတင္ခဲ့ကာ (၁၈၉၉)ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ (၁)ရက္ေန႕တြင္ အဆံုးသတ္ႏိုိင္ခဲ့၏။ ထုိအေရးႀကီးေသာအေျပာင္းအလဲမ်ားတုိးတက္မႈရွိစဥ္ ဆရာေတာ္ Cardot သည္ သူ႕ဆရာဝန္၏အေရးတႀကီး အႀကံေပးခ်က္အရ ျပင္သစ္ျပည္သုိ႕ သြားခဲ့ရေလသည္။ Mr. H. Hoyne-Fox မွာလည္း ခြင့္ရက္ရွည္ဆက္ယူခဲ့သျဖင့္ ၄င္းေနရာတြင္ တည္ေဆာက္မႈလုပ္ငန္းကို ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲရန္ႏွင့္အႀကံေပးဗိသုကာအျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ရန္ တစ္စုံတစ္ေယာက္မွ်အစားထုိးရန္မရွိခဲ့ေခ်။ ထုိ႕ေၾကာင့္ဥေရာပတြင္ ဗိသုကာတစ္ေယာက္ရွာေဖြေပးရန္ ဆရာေတာ္သည္ ေတာင္းဆိုျခင္းကိုခံရေတာ့၏။

ရဟန္းသိကၡာခံယူရန္ျပင္ဆင္စုေဝးေနၾကေသာ ရဟန္းေလာင္းေက်ာင္းသားမ်ားထဲတြင္ ရဟန္းေလာင္း တစ္ပါးမွာသူ၏ျဖဴဖပ္ျဖဴေရာ္ျဖစ္ၿပီး ႏြမ္းနယ္ေသာလကၡဏာႏွင့္ ပိန္ခ်ဳံးခ်ည့္နဲ႕ေသာ ရုပ္သြင္ျပင္ေၾကာင့္ သတိထားမိစရာျဖစ္ေန၏။ ဆရာေတာ္ Cardot ကမည္သူမည္ဝါျဖစ္ေၾကာင္း စုံစမ္းေမးျမန္းၾကည့္ရာ ၄င္းရဟန္းေလာင္းသည္ လြန္ခဲ့ေသာ(၂)ႏွစ္ခန္႕က အဆုတ္ေရာဂါေၾကာင့္ အိမ္သုိ႕ျပန္လႊတ္ျခင္းခံခဲ့ရဖူးသူ ျဖစ္ေၾကာင္းသိရွိခဲ့ရ၏။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အႀကီးအကဲမ်ား၏ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ရဟန္းသိကၡာခံယူရန္ မိမိကုိယ္ကို ဆက္ကပ္ထားသူျဖစ္ေသာ္လည္း ၄င္းသည္ကုသ၍မေပ်ာက္ႏုိင္ေသာေရာဂါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားတြင္ သာသနာျပဳရန္မွာမူ မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္းသိရွိရေပ၏။ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen သည္ အမ္စတာဒမ္ၿမိဳ႕ရွိ ျပည္နယ္ျပတုိက္ႏွင့္ မၾကာေသးေသာေနာက္ဆံုးရာစု၌ ေဟာ္လန္ႏုိင္ငံတြင္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ ဘုရားေက်ာင္းအမ်ားအျပား၏ ပံုစံဒီဇုိင္းမ်ားကိုေရးဆြဲခဲ့သူ ဒတ္ခ်္လူမ်ဳိး နာမည္ေက်ာ္ဗိသုကာပညာရွင္ Dr. Cuypers ၏လက္ေအာက္တြင္ “Ecole Polytechnic” ၌ ပညာသင္ၾကားခဲ့ဖူး၏။ Dr. Cuypers သည္ “Style Necessaire” ဟူသည့္အသံုးအႏႈံးေပၚေပါက္လာေစခဲ့သည့္ ဗိသုကာပညာအသြင္သစ္၏ မူရင္းဖန္တီးရွင္လည္းျဖစ္၏။ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen သည္ Dr. Cuypers ၏သား ဗိသုကာပညာရွင္ႏွင့္အတူတြဲ၍ အမ္စတာဒမ္ၿမိဳ႕ျပတုိက္ကို တည္ေဆာက္ရာတြင္လည္း ပါဝင္ခဲ့ဖူး၏။ ဆရာေတာ္ Cardot သည္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen အား မိမိႏွင့္အတူ ရန္ကုန္သုိ႕လုိက္ခဲ့ရန္ ပဲရစ္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ ႏုိင္ငံျခားသာသနာျပဳ ျပင္သစ္ျပည္အဖြဲ႕အစည္းရွိ (MEP) အႀကီးအကဲမ်ား၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို ရယူႏုိင္ခဲ့၏။ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Jazen သည္ Style Necessaire ျဖင့္ ျပင္သစ္ကက္သလစ္ကာသီျဒယ္အတြက္ ပံုစံသစ္ျပင္ဆင္ေနသူ ၄င္း၏အတန္းေဖာ္ Dr. Cuypers, Jr ထံမွအႀကံဉာဏ္ေဆြးေႏြးေတာင္းခံရန္အတြက္ မိမိ၏ဇာတိေျမ ေဟာ္လန္သုိ႕သြားခဲ့၏။ (၁၈၉၈)ခုႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလတြင္ ဆရာေတာ္ Cardot သည္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen ႏွင့္အတူ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႕ ျပန္လည္ေရာက္ရွိခဲ့၏။

ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen သည္ ရွိႏွင့္ၿပီးသားအုတ္ျမစ္ေပၚတြင္ ပံုစံအသစ္ကိုအံဝင္ရန္အတြက္ ခ်က္ခ်င္းပင္ ပထမရွိၿပီးသားပံုစံကိုတုိးခ်ဲ႕ခဲ႕ရ၏။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခဲ့သည့္ထုထည္မွာ ေပေပါင္း (၃၀)ပိုရွည္၍ လူေပါင္း (၁၅၀၀)ထုိင္ရန္ဆန္႕၏။ ထုိ႕ေၾကာင့္ကာသီျဒယ္၏ အရြယ္အစားမွာ (၂၉၁)ေပအရွည္ရွိကာ (၁၀၁)ေပ အနံရွိ၏။ ေက်ာင္း၏ေခါင္းရင္းအေရွ႕ဘက္ပိုင္းရွိ စက္ဝုိင္းျခမ္းပံုေနရာေအာက္ေျခအတြက္ (၉)ေပအနက္ရွိေသာ သဲတစ္ထပ္ကို ပ်ဥ္ကတုိးတုိင္မ်ားအစားခင္းထည့္ၿပီး ေက်ာင္း၏အျခားေသာအစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ခုိင္ခန္႕ၿမဲျမန္ေစရန္အတြက္ ပ်ဥ္းကတုိးတုိင္ (၁၀၀)ကို ထပ္မံျဖည့္ထည့္ကာေထာက္ေလ၏။ (၁၈၉၉)ခုႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလ (၁၉)ရက္၊ တနဂၤေႏြေန႕၌ ေထာင့္ခ်ဳပ္ေက်ာက္ျဖဴသားကို ဆရာေတာ္ Cardot က တခမ္းတနားေကာင္းခ်ီးေပးကာ အုတ္ျမစ္ခ်ေပးခဲ့၏။ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen အဖုိ႕အသံုးျပဳရန္ အုတ္ခဲမ်ားႏွင့္ ဘိလပ္ေျမမ်ား၊ မကၽြမ္းက်င္ေသာ အလုပ္သမား ကူလီမ်ားႏွင့္ တရုတ္လူမ်ဳိးပန္းရံဆရာအခ်ဳိ႕သာရွိခဲ့၏။ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen ၏ေျပာင္ေျမာက္ေသာ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း၏လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္မွာ အနီးကပ္အၿမဲမျပတ္ႀကီးၾကပ္လမ္းၫႊန္ႏုိင္မႈႏွင့္ သူ၏အႏုိင္မခံ အရႈံးမေပးေသာ ဇြဲလံု႕လဝီရိယႏွင့္သည္းခံႏုိင္မႈတုိ႕ပင္ျဖစ္၏။ မိမိ၏လက္ေအာက္အလုပ္သမားမ်ားကို လမ္းၫႊန္ သင္ၾကားရာတြင္ မည္သည့္အခါမွ်မပင္ပမ္းႏုိင္ဘဲ ၄င္းတုိ႕၏လုပ္ငန္းတိက်ၿပီး စနစ္က်ရန္အတြက္ သစ္သားျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာေပတံမ်ဥ္းတံမ်ား၊ ေဘာင္မ်ားႏွင့္ အျခားေသာတန္ဆာပလာမ်ားကို ပံ့ပိုးေပးျခင္းျဖင့္ အရုိးရွင္းဆံုးျဖစ္ေစခဲ့၏။ အဂၤေတႏွင့္ သစ္သားပံုစံခြက္မ်ား၏အကူအညီျဖင့္ ေက်ာက္ျပားမ်ားႏွင့္ သရုပ္ေဖာ္ပံု တစ္ခုစီတုိင္းအတြက္ အလွဆင္ေက်ာက္တံုးမ်ားကို ထုတ္လုပ္ခဲ့၏။ ထိုအရာမ်ား၏ခုိင္ခံမႈႏွင့္ သိပ္သည္းမႈကို မထိခုိက္ေစဘဲ ပို၍ေပါ့ပါးမႈရွိေစကာ ကုန္ၾကမ္းအသံုးျပဳမႈကိုလည္း သက္သာႏုိင္သမွ် သက္သာေစရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရ၏။ ေခါင္းေလာင္းစင္ႏွစ္ခုေဆာက္လုပ္သည့္လုပ္ငန္း ၿပီးစီးလုအခ်ိန္တြင္ ၄င္းတုိ႕၏အေလးခ်ိန္ေၾကာင့္ ႏွစ္ေပခန္႕နိမ့္ဝင္သြားကာ ေအာက္တြင္ရွိေသာ ဘုရားေက်ာင္းအလယ္လမ္းေၾကာင္းအမုိးအရင္း၌ ႀကီးမားေသာ အက္ကြဲေၾကာင္းကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့၏။ ထို႕ေၾကာင့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen သည္ ပင္မေက်ာင္းေဆာင္ႀကီးကို မထိခုိက္ေစရန္အတြက္ ေခါင္းေလာင္းစင္ႏွင့္ က်န္ရွိေနေသာ အေဆာက္အဦးကို ဆက္ထားရာၾကားေနရာတြင္ အေပၚမွေအာက္တုိင္ေအာင္ျဖတ္ခ်ခဲ့ရ၏။ ေခါင္းေလာင္းစင္ကၽြံဝင္သြားမႈမွာ ရပ္ဆုိင္းျခင္းမရွိသည့္အတြက္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen သည္ ေခါင္းေလာင္းစင္၏ အခၽြန္အတက္မ်ား ျဖည့္ဆည္းတပ္ဆင္မည့္အႀကံအစည္ကုိ စြန္႕လႊတ္လုိက္၏။ ကံေကာင္းေထာက္မစြာပင္ ထုိကၽြံဝင္သြားျခင္းမွာရပ္သြားၿပီး (၁)ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႕ ထပ္မကၽြံေတာ့သည့္အတြက္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen သည္ ေခါင္းေလာင္းစင္မ်ားအေပၚတြင္ (၈၆)ေပ အျမင့္ရွိေသာ အခၽြန္အတက္မ်ားကို စတင္တည္ေဆာက္ေတာ့၏။ (၁၉၀၇)ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၁၁)ရက္ေန႕တြင္ ကာသီျဒယ္ႀကီး၏ျပႆဒ္ထိပ္ခၽြန္ကို ႀကီးၾကပ္တည္ေဆာက္ ေနစဥ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen သည္ ပ်ဥ္ျပားေပၚေခ်ာ္လဲက်သည့္အတြက္္ေပါင္အရုိး၌ သံုးေနရာက်ဳိးအက္သြားခဲ့၏။ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen သည္ အၿမဲတမ္းမသန္စြမ္းသူတစ္ေယာက္အျဖစ္ ေဆးရုံမွဆင္းခဲ့ရ၏။ သုိ႕ေသာ္ သူႏွင့္အတူ (၈)ႏွစ္တုိင္တုိင္ အလုပ္တြဲလုပ္ခဲ့သူ သူ၏အဓိကလက္ေထာက္ တရုတ္လူမ်ဳိး ပန္းရန္ဆရာ “အားရန္” (Ah Yen)၏ ထက္ျမက္ေသာႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲႏုိင္မႈေက်းဇူးေၾကာင့္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းကိုဆက္လုပ္ႏုိင္ခဲ့၏။ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕မွ လက္ေထာက္ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ႀကီး The Most Rev. Dr. Kelly က ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕ ကက္သလစ္သတင္းစာ (Catholic Press of Sydney) တြင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေအာက္ပါအတုိင္း မွတ္တမ္းတင္ေရးထားခဲ့၏။ “ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အျပင္ပိုင္းေဆာက္လုပ္ၿပီးစီးခါနီးျဖစ္သည့္ ကာသီျဒယ္ႀကီးမွာ တကယ္ပင္ထူးခၽြန္ ေျပာင္ေျမာက္ေသာလက္ရာတစ္ခုပင္ျဖစ္၏။ ၄င္းရွိ အမႊာညီေနာင္ေခါင္းေလာင္းစင္ႏွစ္ခု၏ အထြတ္မ်ားမွာ ဘုရားေက်ာင္းမ်က္ႏွာစာမွ အထက္သုိ႕ထုိးထြက္ေနၿပီး ၄င္းတုိ႕အေပၚတြင္ရွိသည့္ လက္ဝါးကားတုိင္ႏွစ္ခုမွာလည္း ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ားကို စိတ္ဝင္စားေအာင္စြဲေဆာင္ႏုိင္၏။ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen မွာ ေျမညီထပ္ရွိ ၄င္း၏အခန္းေလးထဲတြင္ မထင္မရွားေနေနကာ သာမန္အရုိးရွင္းဆံုးေသာ ကရိယာတန္ဆာပလာမ်ားႏွင့္ မျဖစ္စေလာက္ေသာ ေထာက္ပံ့ေၾကးေငြသာရွိၿပီး အနာဂါတ္အတြက္လံုးဝကိုမေသမခ်ာပင္ျဖစ္ေန၏။ က်ဳိးအက္ေနေသာ သူ၏ေျခလက္အဂၤါေၾကာင့္ မစာၦးပူေဇာ္ရန္မတ္တပ္မရပ္ႏုိင္သည့္အတြက္ သူ႕မွာလေပါင္းမ်ားစြာ မစာၦးတရား ပူေဇာ္ရျခင္း၏ႏွစ္သိမ့္မႈမွေဝးကြာေနရ၏။ သို႕ေသာ္လည္း ကာသီျဒယ္တည္ေဆာက္မႈလုပ္ငန္းမွာ ဆက္လက္ လုပ္ကိုင္လွ်က္ရွိကာ ပံုစံဒီဇုိင္းမ်ားမွာလည္း လ်ာထားသည့္အတုိင္း အႏုစိတ္လုပ္ကိုင္လွ်က္ရွိ၍ ေတြ႕ႀကံဳရင္ဆုိင္ရမည့္ အခက္အခဲကိုေျဖရွင္းရန္ႏွင့္ အစီအစဥ္မက်မႈမ်ားကို ေျပလည္ေစရန္နည္းလမ္း တီထြင္ႀကံဆခဲ့၏။ ထုိခက္ခဲမႈမ်ားကိုေျဖရွင္းရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ကၽြမ္းက်င္သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ်မရွိ ေသာ္ျငားလည္း ေသအံ့ဆဲဆဲျဖစ္ေနၿပီး က်ဳိးပဲ့ေၾကမြေနသည့္ကိုယ္ခႏၶာပုိင္ရွင္ သစၥာရွိရွိဆက္ကပ္ထားေသာ ဤရဟန္းေတာ္၏ အံ့ၾသဖြယ္ရာစိတ္ဓာတ္ေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္စြာေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့ေပသည္။ ဤကာသီျဒယ္ႀကီးကို (၁၈၉၃) ခုႏွစ္မွစတင္ကာ (၁၉၁၀)ျပည့္ႏွစ္အထိ (၁၇)ႏွစ္တုိင္ တုိင္တည္ေဆာက္ခဲ့ရပါသည္။ ကာသီျဒယ္အသစ္ကို (၁၉၀၉)ခုႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလ (၂၁)ရက္ေန႕၌ ခမ္းခမ္းနားနားေကာင္းႀကီးေပးကာ (၁၉၁၁)ခုႏွစ္ ေဖေဖၚဝါရီလ (၂၂)ရက္ေန႕၌ “အျပစ္မဲ့သေႏၶယူေသာ မယ္ေတာ္သခင္မ” ထံရည္စူး၍ ဆက္ကပ္ အပ္ႏွံခဲ့၏။ အဓိကအလွဴရွင္မ်ား၏နာမည္မ်ားကို ၄င္းအေပၚ၌ေရးထုိးထားေသာ Rev. Fr. P. St. Guily မွ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့၏။ ကာသီျဒယ္အားလွဴဒါန္းအပ္ႏွံၿပီး (၅)လအၾကာ (၁၉၁၁)ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၁)ရက္ေန႕၌ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Janzen ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့ကာ ၄င္းအားကာသီျဒယ္၏အဝင္အဝအလယ္၌ ျမႇပ္ႏွံခဲ့၏။ ထုိေနရာ၌ အမွတ္တရေက်ာက္ျပားေပၚတြင္ “ကိုယ္ေတာ္ရွင္၊ ကိုယ္ေတာ္ရွင္၏မိသားစုႏွင့္ ကိုယ္ေတာ္ရွင္ကိန္းေအာင္းရာ ေနရာကို ကၽြႏု္ပ္ခ်စ္ျမတ္ႏုိးပါသည္” “I Love the Lord, your family, and the place of your Glory” ဟူေသာစာတမ္းကိုလည္း ေက်ာက္ျပားအေပၚတြင္ေရးထုိးကာကပ္ထားေလ၏။ ခမ္းနားထည္ဝါလွေသာ ဤအေဆာက္အဦးႀကီးထဲမွာ ျမဳပ္ႏွံထားျခင္းေလာက္ သူ႕အတြက္အျခားသင့္ေတာ္ေသာေနရာရွိႏုိင္ပါဦးမလား?။ သို႕ေသာ္လည္း ဝမ္းနည္းစရာ ေကာင္းသည္ကသူလဲေလ်ာင္းရာေနရာကို ကာသီျဒယ္ထဲသုိ႕ ေန႕စဥ္စုရုံးေရာက္ ရွိလာၾကေသာ ကက္သလစ္ဘာသာဝင္ အမ်ားစုက ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ဂရုမစိုက္မိၾကဘဲ သူျမဳပ္ႏွံထားသည့္ေနရာကိုသိၾကေသာ အခ်ဳိ႕ေသာညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမ ဧည့္သည္ေတာ္မ်ားသာ သူ၏ဗိသုကာပညာကို တေလးတစား တန္ဖုိးထားၿပီး သူ႕ဂူနား၌တိတ္တဆိတ္ရုိေသသမႈျပဳၾက၍ သူ၏ထူးခၽြန္ထက္ျမက္မႈအတြက္ အနည္းဆံုး ဦးခ်ၾကေလ ့ရွိေၾကာင္းေတြ႕ရပါသည္။

(၁၉၃၀)ခုႏွစ္ ေမလ(၅)ရက္ေန႕တြင္ လႈပ္ခဲ့ေသာငလ်င္သည္ ၿမိဳ႕ထဲ၌ကေသာင္းကနင္း ေျဗာင္းဆန္ေစခဲ့၏။ ကာသီျဒယ္သည္ ထိုငလ်င္ဒဏ္ကို ရင္သပ္ရႈေမာစရာေကာင္းေအာင္ ႀကံ့ႀကံ့ခံႏုိင္ခဲ့၏။ အတြင္းပိုင္း အမုိးေပါင္းကူးႏွစ္ခုသာၿပိဳက်ခဲ့ကာ အျခားအနည္းငယ္ေသာ အက္ေၾကာင္းမ်ားသာျဖစ္ခဲ့၏။ ေခါင္းေလာင္းစင္မ်ား အနီးရွိမုခ္ခုံးႏွစ္ခုမွာ အႀကီးအက်ယ္အက္ကြဲခဲ့ေသာ္လည္း လအနည္းငယ္အတြင္း ျပန္လည္ျပင္ဆင္ႏုိင္ခဲ့၏။ (၁၉၄၁-၄၂)တြင္ ဂ်ပန္တုိ႕၏ဗံုးႀကဲတုိက္ခုိက္မႈဒဏ္ကို ႀကံ့ႀကံ့ခံႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း (၁၉၄၄)ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၁၄)ရက္ေန႕၌ မဟာမိတ္တပ္၏ ဗုံးႀကဲတုိက္ခုိက္မႈသည္ ကာသီျဒယ္၏ အလြန္လွပေသာ ပံုေဖာ္ျခယ္မႈန္းထားသည့္ မွန္ေရာင္စံုမ်ားကို မႈန္႕မႈန္႕ညက္ညက္ကြဲေၾကေစခဲ့၏။ ထိုမွန္ခ်ပ္မ်ားအစား ရုိးရုိးျပည္တြင္းျဖစ္မွန္ခ်ပ္မ်ားျဖင့္ အစားထုိးခဲ့သည္။ တဖန္ (၂၀၀၈)ခုႏွစ္ ေမလ(၂)ရက္ေန႔တြင္ တုိက္ခတ္ခဲ့ေသာ နာဂစ္ဆုိင္ကလုန္းမုန္တုိင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ကာသီျဒယ္၏မွန္မ်ား ထပ္မံထိခုိက္ကြဲေၾကခဲ့ရသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ထုိမွန္ခ်ပ္မ်ားေနရာတြင္ မုိးေရကာဖ်င္စမ်ားျဖင့္သာ ကယ္သီျဒယ္၏အလွ၊ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ မလိုက္ဖက္စြာ ယာယီကာရံထားရေပသည္။ ထုိမွန္ေရာင္စံုမ်ားကို အစားထုိးတပ္ဆင္ရန္မွာ အလြန္မွ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားမည္ျဖစ္သည္။

ဆရာေတာ္ႀကီးခ်ားလ္စ္ဘုိသည္ ရန္ကုန္ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ႀကီးအျဖစ္ (၂၀၀၃ ခုႏွစ္၊ ေမလ (၂၄)ရက္ေန႕)တြင္ ခန္႕အပ္ခံရၿပီး (၂၀၀၃ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၇)ရက္ေန႕)တြင္ စတင္တာဝန္ယူခဲ့ပါသည္။ ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ လား႐ႈိးသာသနာ၊ ပုသိမ္သာသနာႏွင့္ မႏၱေလးသာသနာတုိ႕ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီး အေတြ႕အႀကံဳမ်ားျပားသူ ဆရာေတာ္ႀကီးျဖစ္သည့္အျပင္ အေျမာ္အျမင္ႀကီးမားသူတစ္ဦးလည္းျဖစ္သည့္ အားေလွ်ာ္စြာ ကာသီျဒယ္ႀကီးအားရာျပည့္ဂ်ဴဘီလီပြဲက်င္းပရန္အတြက္ ဘက္စံုျပဳျပင္မႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ဆုံးျဖတ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ထိုင္းႏုိင္ငံမွ ဗိသုကာပညာရွင္မ်ား၏အကူအညီျဖင့္ ေရွးေဟာင္းလက္ရာမပ်က္ ဘုရားေက်ာင္း၏မွန္ျပတင္းေပါက္မ်ားအားလုံးတြင္ ေရးဆြဲထားေသာ ေရာင္စုံမွန္ပန္းခ်ီ ကားခ်ပ္မ်ားျဖင့္ အစားထုိးတပ္ဆင္ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို (၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၁)ရက္ေန႕)မွ စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရာ (၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလ (၂)ရက္ေန႕)တြင္ ၿပီးေျမာက္သြားခဲ့ပါသည္။ ဆက္လက္ၿပီး ရာျပည့္ဂ်ဴဘီလီပြဲေတာ္အမီွ ဘုရားေက်ာင္းေတာ္ႀကီး၏ အတြင္းပိုင္း၊ အျပင္ပိုင္းအားလံုးကို ျပင္ဆင္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး (၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၈)ရက္ေန႕)တြင္ ဗာတီကန္မွႂကြေရာက္လာေသာ ရဟန္းမင္းႀကီး၏ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ HIS EMINENCE RENATO CARDINAL RENTO RAFFAELE MARTINO မွဦးေဆာင္ၿပီး ျမန္မာျပည္အႏွံ႕မွ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၊ ရဟန္းဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၊ ဘာသာသူသားသမီးမ်ားႏွင့္အတူ ေက်းဇူးတင္မစာၦးတရားေတာ္ျမတ္ကို ပူေဇာ္ေပးခဲ့ပါသည္။ ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ႀကီးခ်ားလ္စ္ဘုိမွာလည္း (၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (၄)ရက္ေန႕)တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပထမဆံုးကာဒီနယ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းခံရၿပီး (၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚဝါရီလ (၁၄)ရက္ေန႕)တြင္ တာဝန္ေပးအပ္ျခင္း ခံခဲ့ရပါသည္။ (၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ႏုိဝင္ဘာလ (၂၇) ရက္ေန႕)မွ (၃၀)ရက္ေန႔ထိ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးသူေတာ္စင္ျမတ္ ပါပါးဖရန္စစ္၏ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ခရီးစဥ္တြင္ (၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ႏုိဝင္ဘာလ (၃၀)ရက္ေန႕)တြင္ ရဟန္းမင္းႀကီး သူေတာ္စင္ျမတ္သည္ စိန္ေမရီကာသီျဒယ္ဘုရားေက်ာင္းေတာ္ႀကီးတြင္ ျမန္မာျပည္တစ္ဝွမ္းလံုးရွိ လူငယ္ေမာင္မယ္မ်ားအတြက္ မစာၦးတရားေတာ္ျမတ္ပူေဇာ္ေပးခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ထားအပ္ပါသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရး နယ္နမိတ္အတြင္းရွိ ေရွးေဟာင္းလက္ရာအေဆာက္အအံုမ်ားစာရင္းအမွတ္စဥ္ (၇၉)တြင္ ကာသီျဒယ္ဘုရားေက်ာင္း ပါဝင္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ရန္ကုန္ဂုိဏ္းခ်ဳပ္သာသနာေတာ္တြင္ အမႈေတာ္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားအဆက္ဆက္

ဆရာေတာ္ႀကီး ေပါလ္အန္ဘရုိစ္ဘီဂန္းဒက္
Bishop Paul Ambrose Bigandet (Vicar Apostolic of Burma)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 13.08.1813 ခုႏွစ္ (ျပင္သစ္)
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 18.02.1837 ခုႏွစ္
ဆရာေတာ္သိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 31.03.1856 ခုႏွစ္
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1856 ခုႏွစ္မွ 1894 ခုႏွစ္
ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႕ - 19.03.1894 ခုႏွစ္ (ရန္ကုန္)
ဆရာေတာ္ႀကီး အလက္ဇႏၵားကာဒိုး
Bishop Alex Cardox (Vicar Apostolic of Lower Burma)
ေမြးသကၠရာဇ္ -
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - … ျပင္သစ္သာသနာျပဳအဖြဲ႕ (MEP)
ဆရာေတာ္သိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 24.06.1893 ခုႏွစ္
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1893 ခုႏွစ္မွ 1925 ခုႏွစ္
ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႕ - 18.10.1925 ခုႏွစ္ (ေမာ္လၿမိဳင္)
ဆရာေတာ္ႀကီး ပဲရ္ဝါး
Bishop Felix Perroy (Vicar Apostolic of Lower Burma)
ေမြးသကၠရာဇ္ -
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - … ျပင္သစ္သာသနာျပဳအဖြဲ႕ (MEP)
ဆရာေတာ္သိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 1921 ခုႏွစ္
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1921 ခုႏွစ္မွ 1931 ခုႏွစ္
ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႕ - 10.04.1931 ခုႏွစ္
ဆရာေတာ္ႀကီး ပရုိဗုိစ္
Bishop Dr. Federico Giuseppe Provost (Vicar Apostolic of Yangon)
ေမြးသကၠရာဇ္ -
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - … ျပင္သစ္သာသနာျပဳအဖြဲ႕ (MEP)
ဆရာေတာ္သိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 21.11.1929 ခုႏွစ္
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1929 ခုႏွစ္မွ 1952 ခုႏွစ္
ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႕ - 27.09.1952 ခုႏွစ္
ဆရာေတာ္ႀကီး ဘားဇင္း
Bishop Dr. Victor Vazin (Vicar Apostolic of Yangon)
ေမြးသကၠရာဇ္ -
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - … ျပင္သစ္သာသနာျပဳအဖြဲ႕ (MEP)
ဆရာေတာ္သိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 18.10.1953 ခုႏွစ္
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 01.01.1955ခုႏွစ္မွ19.06.1971 ခုႏွစ္
ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႕ -
ဆရာေတာ္ႀကီး ဂါၿဗီအဲလ္မန္းဂါဘီ (Archbishop Gabriel Thohey Mahn Gaby)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 19.09.1927 ခုႏွစ္ (ရန္ကုန္)
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 21.12.1951 ခုႏွစ္
ဆရာေတာ္သိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 02.02.1965 ခုႏွစ္
ရန္ကုန္ဂိုဏ္းခ်ဳပ္သာသနာတြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1965 ခုႏွစ္မွ 2002 ခုႏွစ္
ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႕ - 05.05.2016 ခုႏွစ္
ဆရာေတာ္ႀကီး ေရမြန္ေစာဖုိးေရ (Auxiliary Bishop Raymond Saw Po Ray)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 11.08.1948 ခုႏွစ္ ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 13.04.1975 ခုႏွစ္
ဆရာေတာ္သိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 08.12.1987 ခုႏွစ္
ရန္ကုန္ဂိုဏ္းခ်ဳပ္သာသနာတြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 08.12.1987ခုႏွစ္မွ22.03.1993 ခုႏွစ္
(ယခု ေမာ္လၿမိဳင္ဂုိဏ္းအုပ္ ဆရာေတာ္ႀကီး) ဆရာေတာ္ႀကီး ဆိုေတးရုိဖားေမာ (Bishop Sotero Phamo)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 23.11.1943 ခုႏွစ္
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 18.03.1972 ခုႏွစ္
ဆရာေတာ္သိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 22.02.1989 ခုႏွစ္
ရန္ကုန္ဂိုဏ္းခ်ဳပ္သာသနာတြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ -28.09.2002ခုႏွစ္မွ24.05.2003 ခုႏွစ္
(ယခု လြိဳင္ေကာ္ဂိုဏ္းအုပ္ဆရာေတာ္)
ဆရာေတာ္ႀကီး ခ်ားလ္စ္ဘုိ (Charles Cardinal Bo)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 29.10.1948 ခုႏွစ္
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 09.04.1976 ခုႏွစ္
ဆရာေတာ္သိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 16.12.1990 ခုႏွစ္ (လား႐ႈိး
) ဆရာေတာ္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ေနရာမ်ား - လား႐ႈိး၊ ပုသိမ္၊ မႏၱေလး၊ ရန္ကုန္
ရန္ကုန္ဂိုဏ္းခ်ဳပ္သာသနာတြင္ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ ဆရာေတာ္အျဖစ္ခန္႕အပ္ေသာေန႕ - 24.05.2003 ခုႏွစ္
တာဝန္စယူေသာေန႕ - 07.06.2003 ခုနွစ္
ကာဒီနယ္ႀကီးအျဖစ္ခန္႔အပ္ေသာေန႕ - 04.01.2015 ခုႏွစ္
တာဝန္စယူေသာေန႕ - 14.02.2015 ခုႏွစ္
ဆရာေတာ္ႀကီး ဂ်က္စတင္းေစာမင္းသိုက္ (Auxiliary Bishop Justin Saw Min Thide)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 25.03.1951 ခုႏွစ္
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 09.03.1984 ခုႏွစ္
ဆရာေတာ္သိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 02.12.2007 ခုႏွစ္
ရန္ကုန္ဂိုဏ္းခ်ဳပ္သာသနာတြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ -02.12.2007ခုႏွစ္မွ02.12.2009 ခုႏွစ္
(ယခု ဘားအံဂုိဏ္းအုပ္ဆရာေတာ္)
ဆရာေတာ္ႀကီး ဂၽြန္ေစာေယာဟန္ (Bishop John Saw Yaw Han)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 05.05.1968 ခုႏွစ္
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 18.03.1995 ခုႏွစ္
ဆရာေတာ္သိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 12.04.2015 ခုႏွစ္
ရန္ကုန္ဂိုဏ္းခ်ဳပ္သာသနာတြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 12.04.2015 ခုႏွစ္မွ ယေန႕တုိင္
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္ႀကီးတြင္ အမႈေတာ္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားအဆက္ဆက္
ဖာသာရ္ဗာရီးနီ (Fr. G. Verine)
ေမြးသကၠရာဇ္ -
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ -
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1908 ခုႏွစ္မွ 1915 ခုႏွစ္
ဖာသာရ္ဂူးလီ (Fr. P. St. Guily)
ေမြးသကၠရာဇ္ -
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ -
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1915 ခုႏွစ္မွ 1937 ခုႏွစ္
ဖာသာရ္ကာစင္ဂါ (Fr. J. Cassinger)
ေမြးသကၠရာဇ္ -
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ -
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1915 ခုႏွစ္မွ 1937 ခုႏွစ္
ဖာသာရ္႐ိြဳင္း (Fr. P. Roy)
ေမြးသကၠရာဇ္ -
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 1913 ခုႏွစ္
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1937 ခုႏွစ္မွ 1957 ခုႏွစ္
ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႕ - 12.06.1957 ခုႏွစ္
(စိန္ထေရဇားဘုရားေက်ာင္း)
(အထက္ေဖာ္ျပပါဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ား ေသခ်ာစြာမသိရွိေသာ္လည္း စိ္န္ေမရီေက်ာင္းေတာ္ႀကီးတြင္ ေဆးေၾကာျခင္း၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္း၊ ေသဆံုးျခင္းမွတ္တမ္းစာအုပ္မ်ားတြင္ တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ အေထာက္အထားမ်ားရွိပါ၍ ခန္႕မွန္းေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။)
မြန္ဆီေညာ္ ဂ်ဳိးဇက္ဖာနန္ဒက္ (Msgr. Joseph Fernandez)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 24.04.1915 ခုႏွစ္
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 21.11.1941 ခုႏွစ္
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1949 ခုႏွစ္မွ 1974 ခုႏွစ္
ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႕ - 19.07.2011 ခုႏွစ္
မြန္ဆီေညာ္ဂ်ဳိးဇက္ဒါနီးအဲလ္ (Msgr. Joseph Daniel)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 11.09.1923 ခုႏွစ္
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 06.04.1972 ခုႏွစ္
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1974 ခုႏွစ္မွ 1975 ခုႏွစ္
ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႕ - 07.04.2016 ခုႏွစ္
မြန္ဆီေညာ္ဘရူးႏုိးစိန္ဝင္း (Msgr. Bruno Sein Win)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 23.09.1929 ခုႏွစ္ (တြံေတး - သျပဳစမ္း)
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 15.01.1951 ခုႏွစ္
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1975 ခုႏွစ္မွ 1976 ခုႏွစ္
ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႕ - 27.02.2002 ခုႏွစ္
ဖာသာရ္ေဆရယ္ျမတ္ (Fr. Cyril Myat)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 06.05.1914 ခုႏွစ္
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 21.12.1939 ခုႏွစ္
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1976 ခုႏွစ္မွ 1987 ခုႏွစ္
ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႕ - 04.02.1987 ခုႏွစ္
ဖာသာရ္အက္ဒြင္ေဒးဗစ္ (Fr. Edwin David)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 24.10.1944 ခုႏွစ္
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 11.03.1972 ခုႏွစ္
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1989 ခုႏွစ္မွ 1994 ခုႏွစ္
ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႕ - 05.09.2008 ခုႏွစ္
မြန္ဆီေညာ္ေစာဖုိးပိုင္ (Msgr. Ephrem Saw Po Paing)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 03.09.1946 ခုႏွစ္
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 01.03.1973 ခုႏွစ္
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 1994 ခုႏွစ္မွ 2003 ခုႏွစ္
ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ေန႕ - 24.01.2013 ခုႏွစ္
မြန္ဆီေညာ္ေစာေဒးဗစ္ (Msgr. Saw David)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 07.02.1953 ခုႏွစ္
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 19.03.1983 ခုႏွစ္
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 2003 ခုႏွစ္မွ 2007 ခုႏွစ္
(ယခုအနားယူ)
မြန္ဆီေညာ္ေဂၚဒင္အန္ေထာ္နီ (Msgr. Gordon Anthony)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 19.01.1934 ခုႏွစ္
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 19.03.1986 ခုႏွစ္
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 2007 ခုႏွစ္မွ 2011 ခုႏွစ္
ဖာသာရ္ ေဒါမိနစ္သက္တင္ (Fr. Dominic Thet Tin)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 30.06.1963 ခုႏွစ္
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 04.04.1993 ခုႏွစ္
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ခုႏွစ္ - 09.02.2011 ခုႏွစ္မွ 07.04.2018 ခုႏွစ္
ဖာသာရ္ ဂ်ဳိးဇက္ေမာင္ဝင္း (Fr. Joseph Maung Win)
ေမြးသကၠရာဇ္ - 28.03.1953 ခုႏွစ္
ရဟန္းသိကၡာခံယူရရွိသည့္ေန႕ - 19.03.1981 ခုႏွစ္
စိန္ေမရီေက်ာင္းေတာ္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္သည့္ခုႏွစ္ - 07.04.2018 ခုႏွစ္မွ ယေန႕တုိင္
ရေပသည္။